Definitie alcoholist

Wanneer is er sprake van problematisch alcoholgebruik?

De definitie 'alcoholist' wordt over het algemeen niet gebruikt. In plaats daarvan spreken we vaak over 'problematisch alcoholgebruik' of 'stoornis in het gebruik van alcohol'. Diverse instanties spreken met verschillende termen. In deze definities wordt soms rekening gehouden met de hoeveelheid alcohol die iemand consumeert, maar in veel gevallen ook over psychische of lichamelijke problemen die overmatig drankgebruik met zich meebrengen.

Cijfers overmatig alcoholgebruik

Van alle verslavingen is een alcoholverslaving in Nederland de meest voorkomende verslaving. Voordat we spreken van een alcoholist of problematisch drankgebruik zijn er echter nog een aantal gradaties die worden doorlopen.

Algemeen alcoholgebruik 

Uit onderzoek uit 2022 is gebleken dat in Nederland 77,5% van de volwassenen (18 jaar of ouder) aangaf het afgelopen jaar alcohol te hebben gedronken. Dat is één glas alcohol of meer in een jaar. Als het gaat over overmatig alcoholgebruik, verschilt het voor mannen en vrouwen hoeveel dit is. Voor mannen ligt de grens op 21 glazen alcohol per week en bij vrouwen gaat het om 14 glazen per week. Bij alcoholgebruik dat boven deze grens ligt, wordt gesproken van een 'probleemdrinker'. Ongeveer 10% van de Nederlanders kan worden geschaald onder deze noemer. Een 'probleemdrinker' is zeker niet direct verslaafd, maar de aanleg voor een alcoholverslaving is wel aanwezig. 

Alcoholverslaving 

De stap van overmatig alcoholgebruik naar een alcoholverslaving is dan snel gemaakt. Het is lastig vast te stellen hoeveel mensen daadwerkelijk alcoholverslaafd zijn. Een schatting, gebaseerd op diverse gegevens, is dat in de leeftijdscategorie van 18 tot 64 jaar, 0,7% van de bevolking afhankelijk van alcohol is.

Wanneer ben je alcoholist?

Een alcoholverslaving ontwikkelt zich over het algemeen geleidelijk. Van een sociale drinker, naar een overmatige drinker, naar een zware drinker. Op den duur ontwikkelt een persoon een afhankelijkheid van alcohol, waarna we spreken van een alcoholverslaving of 'stoornis in het gebruik van alcohol'. Enkele criteria die daarbij van toepassing zijn:

• Sterk verlangen naar alcohol 
• Controle kwijt over drankgebruik 
• Mislukte pogingen om te stoppen met drinken 
• Veel tijd of geld kwijt aan alcohol 
• Vermindering of verwaarlozing van andere activiteiten of sociale contacten 
• Blijven drinken, ondanks negatieve gevolgen (relatie, familie, lichamelijk, psychisch) 
• Ontwenningsverschijnselen 

Of er sprake is van een milde, matige of ernstig stoornis met het gebruik van alcohol, is afhankelijk van aan hoeveel criteria de persoon voldoet.